نوشتاری از: حمید بابلی مؤخر، دکترای جغرافیا و برنامه ریزی محیطی

تالاب شادگان در زمین های پست دلتای رود جراحی که از ترکیب دو رودخانه مارون و اعلا تشکیل شده، قرار گرفته است.

نظر به کم آبی مطلق رود اعلا، بار مسئولیت تأمین آب این تالاب به گردن رودخانه مارون و یا همان طاب تاریخی است.

محدوده این تالاب از شمال شادگان شروع و تا شمال آبادان و خور موسی در ماهشهر گسترش می یابد.

وسعت آن بیش از ۴۰۰ هزار هکتار است.اکوسیستم های متنوعی مرکب از آب های شیرین و شور در این تالاب وجود دارد.

وجود شرایط زیستی مطلوب، این تالاب را به عنوان یکی از مهم ترین زیستگاه های مهم حیات وحش بخصوص پرندگان مهاجر تبدیل کرده است. تنوع پرندگان و گونه های گیاهی جذابیت ویژه ای برای گردشگران در بازدید از این تالاب دارد.

ماهیگیری و شکار پرندگان البته با مجوز قانونی جنبه های دیگر تفریحی است که می توان با ایجاد مراکز توریستی، قایقرانی و مسابقات ماهیگیری منشأ درآمد و اشتغال شده و البته می توان از این تالاب مستفاد کرد…
خشکسالی های بیست سال اخیر اگرچه صدمات زیادی به این تالاب زد که در مستند ” ۳۳ سال بعد هور دورق” به کارگردانی فرهاد ورهرام، به خوبی نمایش داده شد اما بارش های فرانرمالی دو سال پیش مجددا زندگی را به این تالاب برگرداند.
اما، شکل گیری پالایشگاه خلیج فارس (علی رغم تمام مزیت های آن) و لزوم استفاده از آب رودخانه مارون و احتمال احداث فاز پتروشیمی که نیاز بیشتری به منابع آب دارد تنش های بیشتری را بر پیکر تالاب شادگان وارد خواهد کرد.

صحبت در مورد احداث سد آبریز یا مارون دو و تقلا برای احداث آن و احیانا شکل گیری آن آخرین میخ را بر پیکر بی جان تالاب شادگان خواهد کوبید.
نابودی ظرفیت ها و پتانسیل‌هایی که در متن بدان اشاره شد و آسیب های اقتصادی به معیشت روستاهای حاشیه تالاب که در مستند مورد اشاره در متن به شکل هشدار دهنده ای نمایش داده شد از پیامدهای بی توجهی به حقابه تالاب شادگان می باشد‌ که البته این یک طرف داستان و این قصه پر درد است.

نکته مهمی که باید بدان توجه شود اینست که تالاب ها محل ته نشین شدن رسوبات بسیار ریزدانه از جمله رس و سیلت هستند، و خشک شدن حوضچه های تالاب می تواند تالاب را منشأ و تولیدکننده گرد و غبار کند که یکی دیگر از آسیب های منطقه ای است که در صورت بی توجهی به حقابه این تالاب گریبانگیر خوزستان و استان های همجوار خواهد شد.

نابودی نیزارها و بیشه زارهای تالاب که در حالت عادی نقش فیلترینگ را در تهویه هوا و کنترل گرد و غبار دارند از دیگر پیامدهای بی توجهی به حقابه تالاب بین المللی شادگان خواهد بود.

امیدواریم مدیران تصمیم ساز با نگاه جدی به آسیب های ناشی از احداث سد و صنایع آب بر، پیکر نبمه جان مارون و تالاب شادگان را به نابودی نکشانده، که به تبع آن مشکلات و تنش های مختلف اقتصادی، زیست محیطی و … گریبانگیر منطقه خواهد شد.